Zomer & Traditionele Chinese Geneeskunde

Zomer

Voor de Chinese maankalender start de zomer al begin mei. Bij ons staat 21 juni 2021 als het begin van de zomer, de langste dag van het jaar en de dag van de zonnewende op het noordelijk halfrond. De zon heeft haar noordelijkste positie bereikt en staat recht boven de Kreeftskeerkring. In de zomer is de natuur op z’n best.

De zomer valt onder het Vuur element dat ons uitnodigt om het grootste potentieel van ons leven te realiseren. De warme, lange dagen en zwoele avonden nodigen ons uit om naar buiten te gaan en om te verbinden en te ontspannen. Verder is het zomerseizoen verbonden met de cyclus Groei, de kleur Rood, de smaak Bitter en is zij gekoppeld aan vier meridianen: de Hart meridiaan en de Dunne darm meridiaan en de Pericardium meridiaan en de Drievoudige verwarmer meridiaan. Beweeg met de zomer energie, geniet van het leven en trek er op uit.

Volgens de vijf elementenleer van de Traditionele Chinese Geneeskunde kunnen wij tijdens de seizoenen veel voor ons lichaam doen met voeding en met acupressuurpunten.

‘Het leven is mooi en het lichaam is een wonder.’

Maureen Kessing

Zomer en het Vuur element

In de cyclus van de 5 elementen staat het Vuur element symbool voor de zomer: de groei. De kleur van de zomer is rood omdat alles volrijp is. De smaak die daarbij hoort is bitter. Bij het Vuur element hoort het orgaanstelsel van het hart dat nauw is verbonden met het systeem van de dunne darm. Het Vuur element heeft als enige een relatie met vier meridianen: de Hart meridiaan en de Dunne darm meridiaan zijn het Keizerlijke vuur en de Pericardium meridiaan en de Drievoudige verwarmer meridiaan zijn het Ministeriele vuur.

Hart meridiaan

De Hart meridiaan vertegenwoordigt het bewustzijn en ondersteunt het verbinden met jezelf en met anderen om het eigen bewustzijn te ervaren. Zij vormt de persoonlijkheid en wordt gezien als de zetel van de overtuiging, het centrum van het gehele wezen, van gewaarwording en van gevoel. Zij geeft aan wat er in ons leeft, gericht op emotieverwerking en gevoelswijsheid. De meridiaan heeft een belangrijke relatie met de tong om via het spreken onze ziel naar buiten te brengen en staat voor blijdschap, respect, onvoorwaardelijke liefde en eerlijkheid.

Verder wordt de Hart meridiaan in verband gebracht met kwetsbaarheid, teleurstelling, schrik en niet toegeven aan emoties. Als de Hart energie uit balans is, kun jij je nerveus en rusteloos voelen, overmatig en ongepast lachen. Fysiek komt dit tot uiting in vermoeidheid, slechte circulatie, hartkloppingen en hart- en vaatziekten, een drukkend of gespannen gevoel in het bovenlichaam, pijn in de borst, stotteren, zweren op de tong en overvloedige transpiratie.

Dunne darm meridiaan

De Dunne darm meridiaan scheidt het zuivere van het troebele en zij ondersteunt het onderscheidingsvermogen. Het zuivere gaat in het bloed, het onzuivere verlaat het lichaam via de dikke darm. De Dunne darm kiest en neemt voeding uit de buitenwereld op. Hier wordt de buitenwereld een binnenwereld. Het resultaat is inzicht en bewustwording. Deze meridiaan weerspiegelt wijsheid, geestelijke groei, helder oordelen, tevredenheid en accepteren van mogelijkheden.

Verder wordt de Dunne darm meridiaan in verband gebracht met vasthouden en loslaten, kwetsbaar, verdriet, en onderdrukte gevoelens. Als de Dunne darm energie uit balans is, kun jij je rusteloos en besluiteloos voelen en heb je last van een verminderd onderscheidingsvermogen. Fysiek komt dit tot uiting in buikpijn, winderigheid, diarree of constipatie, gehoorproblemen en pijn in de schouders.

Pericardium meridiaan

De Pericardium meridiaan is verantwoordelijk voor de bloedsomloop en zij beschermt het hart tegen te grote lichamelijke en emotionele spanningen. Zij ondersteunt stabiliteit, enthousiasme en veerkracht van lichaam en geest. Zij beïnvloedt menselijke relaties en staat voor plezier en vreugde. Emoties en indrukken worden gefilterd om te kunnen worden verwerkt.

Verder wordt de Pericardium meridiaan in verband gebracht met het opgestoken vingertje en stijfkoppigheid. Als de Pericardium energie uit balans is, kun je last hebben van rusteloosheid, angstgevoelens en relatieproblemen met te veel of te weinig vertrouwen. Fysiek komt dit tot uiting in een benauwd gevoel, hartkloppingen, slapeloosheid, gespannenheid, stijve armen en een hoge of lage bloeddruk.

Drievoudige verwarmer meridiaan

De Drievoudige verwarmer meridiaan is verantwoordelijk voor de verbetering van de algemene conditie en voor de goede verdeling van Qi. Zij ondersteunt om de realiteit onder ogen te zien. De Drievoudige verwarmer is geen orgaan. Het is een soort een energetisch systeem. Zij verzorgt de samenhang in het lichaam, verbindt alle organen met elkaar en verdeelt de energie onder de organen. Deze meridiaan staat voor emotionele bescherming en beïnvloedt de manier waarop wij relaties met anderen aangaan en emotionele interacties met elkaar te hebben. Zij vormt de uitdrukking van de realiteit zowel innerlijk als uiterlijk onder ogen durven en willen zien.

Verder staat de Drievoudige verwarmer meridiaan voor koppig, vasthoudendheid en risico willen vermijden. Als de Drievoudige verwarmer energie uit balans is, kun jij grote behoedzaamheid in relaties hebben en weinig warmte op sociaal gebied voelen. Fysiek komt dit tot uiting in een koud gevoel, verkoudheid en griep, oorpijn, zwaar loom gevoel, spanning in buikgebied, armen en schouders.

Voeding – Vuur element – Hart energie

Het voedsel dat we elke dag eten heeft invloed op de balans van ons lichaam. De Chinese geneeskunde is van mening dat het menselijk lichaam en de gezondheid verband houden met het seizoen. Weersveranderingen kunnen het lichaam en de gezondheid beïnvloeden.

Elk type voedsel heeft zijn eigen unieke kenmerken. De oude Chinese geneeskunde heeft ontdekt dat voedingsmiddelen verkoelende of verwarmende eigenschappen hebben. Voedingsmiddelen worden ingedeeld in heet, warm, neutraal, verfrissend en koud. De verwarmende en verkoelende aard van voedsel wordt gebruikt om de Yin en Yang van het lichaam in evenwicht te brengen. De smaken zuur, bitter en zout zijn Yin en verkoelend, scherp en zoet zijn Yang en verwarmend.

De nadruk van de voeding in de zomer wordt afgestemd op het Vuur element en de hart energie. Gebruik bittere en rode voedingsproducten. Zij versterken het vuurelement. Producten met een bittere smaak helpen de spijsvertering. Combineer met pikante en verwarmende smaken voor een goede balans. Eet licht en minder vet of gefrituurd voedsel. Eet sla alleen als aanvulling bij de lunch of het diner.

Neem niet te veel bittere voedingsmiddelen. In alle seizoenen wordt gekookt met alle smaken, alleen de nadruk in de verschillende seizoenen ligt anders. De basis van het koken is de neutrale en de zoete smaak van het Aarde element die wordt aangevuld met de andere vier smaken en met groenten en fruit uit het seizoen.

Tips
Drink verse muntthee of water met citroen of komkommer.
Plan middags een siësta in.
Zet wortels op het menu, omdat wortels stoffen bevatten waardoor de huid beter bestand is tegen de straling van de zon.

Ontbijt als een koning, lunch als een edelman en dineer als een bedelman. 

Voedingsmiddelen

Voedingsmiddelen worden ingedeeld in heet, warm, neutraal, verfrissend en koud en zijn onderverdeeld in drie thermische eigenschappen:
• Verkoelend voedsel (Yin) heeft een kalmerende werking, verwijdert warmte en gifstoffen, kalmeert het bloed en voedt de Yin.
• Verwarmend voedsel (Yang) heeft een activerend effect, verbetert bloedsomloop, verdrijft kou en verhoogt Yang en Qi van organen.
• Neutrale producten zijn niet verkoelend en niet verwarmend. Geschikt voor elk type lichaam.

Zomer seizoensgroenten en fruit

Gebruik verse producten uit het seizoen. Roerbak in kokosolie, ghee, olijfolie of notenolie.

Zomer acupressuurpunten

Het Vuur element heeft als enige een relatie met vier meridianen: de Hart meridiaan en de Dunne darm meridiaan zijn het Keizerlijke vuur en de Pericardium meridiaan en de Drievoudige verwarmer meridiaan zijn het Ministeriele vuur. De meridianen gaan over transformatie, verbinding, bewustzijn en ontspanning. Stem je lichaam af op de zomer energie door de drukpunten van het Vuur element te behandelen.

Wil je meer weten over de Traditionele Chinese Geneeskunde?

Bronnen:
De Grondslagen van de Chinese Geneeskunde, Giovanni Maciocia.
A Manual of Acupuncture, Peter Deadman & Maxin Al-Khafaji.
Voedingsmiddelen TCM, Jutta Koehler.
Acupressuurpunten, Lilian Kluivers, www.doinacademy.com